کشت و صنعت های خصوصی:

توسعه واحدهای کشاورزی بزرگ با عنوان کشت و صنعت از طریق جلب سرمایه های ایرانی و خارجی، در برنامه چهارم (1347 تا 1352) وقبل از انقلاب اسلامی مورد توجه دولت قرار گرفت و در این رابطه در سال 1347؛ " قانون تأسیس شرکتهای بهره برداری در اراضی زیر سدها " با تصدی گری وزارت نیرو، به تصویب مجلسین وقت رسید و در همان زمان در منطقه دزفول " اراضی آبخور سد دز " به اجرا گذارده شد. در سال 1350 و طبق ماده 6 قانون تجدید تشکیلات و تعیین وظایف سازمانهای وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و انحلال وزارت منابع طبیعی اجرای قانون تأسیس شرکتهای بهره‌برداری از اراضی زیر سدها ، از وزارت آب و برق به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی محول گردید. احیاء شرکت های کشت و صنعت خصوصی و تشکیل و ساماندهی آنها مجددا در سال 95 در دستور کار قرار گرفت و وظیفه تشکیل آن طی ابلاغیه شماره 7587/020 مورخ 25/3/1395توسط وزیر محترم جهاد کشاورزی به سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران ابلاغ گردید .

شرکت کشت و صنعت :

شرکت های کشت و صنعت یکی از انواع نظام های بهره‌برداری است که با فراهم آوردن امکانات و تأسیسات و بهره‌برداری مناسب از منابع آب‌وخاک نسبت به تولید، نگهداری و فرآوری محصولات کشاورزی و همچنین بازاریابی، توزیع و فروش آن در قالب سازمان و مدیریت واحد اقدام می‌نماید.

اهداف :

این شرکت ها ، در کنار اهد افی ازجمله افزایش بهره‌وری عوامل و منابع تولید(آب، خاک و.....)،اقتصادی نمودن تولید با ایجاد قطعات در اندازه های فنی- اقتصادی مناسب، استفاده از روشهای نوین کشاورزی.،جلوگیری از خرد شدن اراضی وزمینه سازی برای تحقق قانون سیاست های اصل(44) در بخش کشاورزی. که به عنوان اهداف عمومی توسعه کشت و صنعت ها به عنوان یکی از الگوهای نظام بهره برداری مطرح است ، بصورت خاص بدنبال تحقق، اهدافی نظیر تکمیل زنجیره تولید ، تولید محصولات کشاورزی بصورت انبوه ، افزایش تولید در واحد سطح از طریق به زراعی و کاربرد صحیح نهاده های کشاورزی ، بهره گیری از امکانات بالقوه از آب و خاک و انرژی، بهره‌گیری مطلوب از امکانات مدیریت، سرمایه، صنایع وماشین آلات و تولید محصولات سالم و وارگانیک ، افزایش توان صادرات محصولات کشاورزی نیز می باشد.

فرآیند تشکیل شرکت کشت و صنعت :

مجوز تشکیل شرکت های کشت و صنعت بر اساس ضوابط و مقررات مندرج در نظام تشکیل و استقرار شرکتهای کشت و صنعت ابلاغی توسط وزیر محترم جهاد کشاورزی توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی انجام می شود . متقاضیان تشکیل این شرکتها باید دارای زمین به میزان حد اقل 70 هکتار ، آب به میزان حد اقل1 لیتر در ثانیه به ازاء هر هکتار بوده و تکمیل به زنجیره تولید هستند . در صورت دارا بودن این شرایط با مراجعه به مدیریت تعاون روستایی استان و تحویل مدارک مورد نیاز و طرح توجیهی ،پس از بررسی مدارک و بازدید های انجام شده موضوع در شورای ماده 17 طرح و در صورت تأیید در شورای مذکور و ثبت شرکت خود توسط اداره ثبت شرکتها و درج در روزنامه رسمی ،کلیه مدارک به دفتر نظامهای بهره برداری ارسال می شود و پس از بررسی نهایی مجوز تأسیس صادر می گردد (در صورت الکترونیکی شدن فرایند ، متقاضی با مراجعه به سامانه سماک و بارگذاری مدارک و پس از طی فرایند مذکور موفق به دریافت مجوز خواهد شد ) . لازم به ذکر است امکان صدور مجوز تأسیس برای سایر شرکتهای کشت و صنعت موجود که قبلا توسط ثبت شرکت ها به ثبت رسیده ولی هیچ مجوزی تحت عنوان کشت و صنعت از هیچیک از دستگاههای اجرایی، ارگان ها و نهاد ها نداشته باشند، در صورت دارا بودن آب، زمین (دارای نصاب مورد تأیید) و زنجیره تولید وجود دارد.

وضع موجود:

شرکتهای کشت و صنعت تحت پوشش سازمان 13 شرکت هستند که دو شرکت زیر مجموعه اتحادیه مرکزی شرکتهای تعاونی تولید و کشاورزی بوده و 11 شرکت توسط این دفتر مجوز تأسیس گرفته اندکه مشخصات آن به شرح جدول زیر می باشد :